اثر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول بر جوانه زنی و خصوصیات مورفولوژیک رازیانه و زنیان

علی رغم اهمیت تنش خشکی در مراحل اولیه رشد و استقرار گیاه، این موضوع در برنامه های اصلاحی به عنوان معیار انتخاب نادیده گرفته شده است. بدین منظور آزمایشی در سال 1392 در آزمایشگاه تحقیقات دانشگاه زابل به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، در شش شرایط تنش اسمزی (5/1-، 9/1-، 5/3-، 8/4- و 5/6- بار و شاهد) و برای دو ژنوتیپ رازیانه و زنیان به اجرا درآمد. برهمکنش تیمارهای ژنوتیپ و تنش اسمزی برای کلیه صفات به جز وزن خشک گیاه چه که در سطح احتمال 5 درصد معنی دار شده بود، در سطح احتمال 1 درصد معنی دار شد. رازیانه نسبت به زنیان دارای درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه، وزن تر و خشک گیاه چه و زنیان نسبت به رازیانه دارای میانگین مدت جوانه زنی بیشتر بود. بیشترین و کمترین مقادیر صفات، به جز برای میانگین مدت جوانه زنی (در سطح 5/6- بار تنش و شاهد)، به ترتیب در سطح عدم تنش (شاهد) و سطح 5/6- بار تیمار تنش اسمزی بدست آمد. برهمکنش ژنوتیپ و تنش اسمزی نشان داد که بیشترین مقدار درصد جوانه زنی (67/94)، طول ریشه چه (10/7 میلی متر)، طول ساقه چه (36/10 میلی متر)، وزن تر و خشک گیاه چه (به ترتیب 64/0 و 0320/0 گرم) در تیمار عدم تنش (شاهد) برای رازیانه و برای صفت سرعت جوانه زنی (31/10) در زنیان حاصل شد. بیشترین میانگین مدت جوانه زنی در سطح 5/6- بار تیمار تنش اسمزی (81/9) برای زنیان بدست آمد. به طورکلی رازیانه نسبت به زنیان توانایی بالاتری برای جوانه زنی در تنش اسمزی داشت. صفت درصد جوانه زنی به نظر می رسد که مهم ترین صفت مربوط به جوانه زنی باشد.